ေကာင္းကင္ နကၡတ္္ တို႕ႏွင့္ မိတ္ဆက္ျခင္း။

အာရညိေကန ဘိကၡေ၀ ဘိကၡဳနာ နကၡတၳပဒါနိ ဥဂၢေဟ တဗၺာနိ သကလာနိ၀ါ ဧကေဒသာနိ၀ါ ဒိသာကုသေလန ဘ၀ိတဗၺံ။

ဘိကၡေ၀ - ခ်စ္သား ရဟန္းတို႔၊ အာရညိေကန- ေတာ အရပ္၌ သီတင္းသံုး ေနထိုင္ေသာ၊ ဘိကၡဳနာ- ရဟန္းသည္၊ သကလာနိ- အလံုးစံုကုန္ေသာ၊ နကၡတၳ ပဒါနိ၀ါ- နကၡတ္ အဖို႕တို႕ကို လည္းေကာင္း၊ ဧကေဒသာနိ၀ါ တစ္စိတ္ တစ္ေဒသ ျဖစ္ကုန္ေသာ၊ ပဒါနိ၀ါ- နကၡတ္ အဖို႕တို႕ကို လည္းေကာင္း၊ ဥဂၢေဟ တဗၺာနိ- သင္ယူ မွတ္သား ေလ့လာ အပ္ကုန္၏။ ဒိသာကုသေလန- အေရွ႕ အေနာက္၊ ေတာင္ႏွင့္ ေျမာက္ စေသာ အရပ္မ်က္ႏွာတို႔၌ သိျမင္ လိမၼာကၽြမ္းက်င္ျခင္းသည္၊ ဘ၀ိတဗၺံ- ျဖစ္ရာ၏။ရဟန္းတို႔- သင္တို႔သည္ ညဥ့္အခါ၌ အေမွာင္ထု ဖံုးအုပ္ ေနမွဳေၾကာင့္ အေရွ႕၊ အေနာက္၊ ေတာင္ႏွင့္ ေျမာက္ စသည္အရပ္ ဌာန တို႔ကို သာမာန္အားျဖင့္ မသိႏိုင္၊ နကၡတ္ပညာကို တတ္ေျမာက္ ထားပါက- ညဥ့္အခါ၌ ခရီးသြားလာမွဳ မခဲယဥ္းေပ၊ နကၡတ္ကို ၾကည့္၍ မိမိ လိုရာခရီးသို႔ မ်က္စိလည္ လမ္းမွားျခင္း မ႐ိွပဲ လြယ္ကူစြာ ခရီးသြားလာႏိုင္၏။ သို႔အတြက္ ေၾကာင့္ ရဟန္းတို႔သည္ အသ၀နီ ဘရဏီ ၾကကၱိကာ အစ႐ိွကုန္ေသာ ၂၇ လံုးေသာ နကၡတ္တို႔ကို သင္ယူ မွတ္သား ေလ့လာအပ္ကုန္၏။

ဟူ၍ ဘုရားရွင္ မိန္႕ေတာ္မူခဲ့ပါ၏။

ျမန္မာစာေပ ကဗ်ာတို႔တြင္လည္း ေကာင္းကင္ နကၡတ္ တို႔အေၾကာင္းကို ေရွးစာဆိုတို႕ အေနျဖင့္ စပ္ဆို ထားခဲ့သည္မ်ား- မ်ားစြာ ႐ိွခဲ့ပါ၏။

တစ္ဖန္- နကၡတ္ကို အေျချပဳ၍- လူတစ္ေယာက္ခ်င္း အတြက္ ေဟာေျပာခ်က္၊ တိုင္းျပည္ ႏွင့္ လူသားတို႔ ဆိုင္ရာ ေဟာေျပာခ်က္ တို႔ကို ေဟာေျပာေသာ ပညာရပ္ အား“နကၡတၱ နယ ပညာ” ဟူေခၚ၍- ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေလ့လာ ေနၾကေသာ နကၡတ္ ေဗဒင္ ပညာရပ္ ႀကီး ၏ အစိတ္အပိုင္း တစ္ပိုင္း ျဖစ္ေသာ “အျမင္ နကၡတ္ ပညာ” ျဖစ္၏။
အမွန္အားျဖင့္ အျမင္ နကၡတ္ ပညာသည္ Astronomy ေခၚ အာကာသ သိပၸံပညာ စစ္စစ္ ျဖစ္၏။ 

ထူးျခားသည္က ျမန္မာျပည္တြင္ ေကာင္းကင္ နကၡတ္က်မ္း ကို ျပဳစုခဲ့သူ ေက်းဇူးရွင္ႀကီးမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကေသာ- မံုေ႐ြး ေဇတ၀န္ ဆရာေတာ္- (အာကာသ စာရီပ်ိဳ႕)၊ မဟာဓမၼသၾကၤန္- (ေနမိတၱက ၀ိဇၨာက်မ္း)၊ ေလွသင္း အတြင္း ဦခ်ိန္ (ေ၀ါဟာရလိ နတၳဒီပနီ) တို႔သည္ - အာကာသ နကၡတ္ သိပၸံ ပညာရွင္ ဟု ေခါင္းစဥ္တပ္ ေၾကညာခဲ့ျခင္း မ႐ိွခဲ့ၾက။

ထိုနည္းတူ- လူငယ္မ်ား အတြက္ ေကာင္းကင္ နကၡတ္မ်ား အေၾကာင္း မိတ္ဆက္ ေပးခဲ့သည့္  ဆရာႀကီး မင္းသု၀ဏ္ (မိုးေပၚမွာ ၾကယ္တစ္လံုး)၊ သည္ လည္းေကာင္း၊ ကဗ်ာ ႏွင့္ စာေပ ပညာရွင္ႀကီးမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ - မန္လည္ ဆရာေတာ္ (မဃေဒ၀)၊ ရွင္မဟာ ရ႒ သာရ (တံတားဦး မဂၤလာေစတီ သမိုင္း)၊ ဖိုးသူေတာ္ ဦးမင္း၊ ကင္း၀န္မင္းႀကီး၊ စံုနံသာၿမိဳင္ ဦးေက်ာ့ စသည့္ စာေပ ပညာရွင္ ေက်းဇူးရွင္ႀကီးမ်ား ကလည္း ၄င္းတို႔သည္ အာကာသ နကၡတ္ သိပၸံ ပညာရွင္ ဟု ေခါင္းစဥ္တပ္ ေၾကညာခဲ့ျခင္း မ႐ိွခဲ့ၾက။

သို႔ေသာ္ သူတို႔သည္ အာကာသ နကၡတ္တာရာတို႔ အေၾကာင္းကို ေရးဖြဲ႕ စပ္ဆို ပညာေပး သြားၾကသူမ်ား ျဖစ္သျဖင့္- သူတို႔တြင္ အာကာသ နကၡတ္တာရာတို႔ဆိုင္ရာ သုတပညာမ်ား ႐ိွသည္ ကို မည္သူမွ် မျငင္းႏိုင္ပါ။
ႏိုင္ငံတကာ- နကၡတ္ပညာ အဖြဲ႕အစည္းႀကီး ျဖစ္ေသာ NASA စသည္တို႔တြင္ ေလ့လာ ေနၾကေသာ နကၡတ္ပညာရွင္ စစ္စစ္ Professional Astronomer တို႔တြင္မူ မ်ားစြာ အဆင့္ျမင့္ေသာ သိပၸံဆိုင္ရာ နကၡတ္ သေဘာမ်ား႐ိွ၏။

ႏိုင္ငံတကာ နကၡတ္ပညာ တြင္- အေပ်ာ္တမ္း နကၡတ္ပညာရွင္ Amateur Astronomer တို႔၏ မူႀကိဳ အဆင့္တြင္ပင္- ေအာက္ပါတို႔ကို ေကာင္းစြာ သိ႐ိွထားရ၏။
- ေကာင္းကင္ဆိုင္ရာ ႀထီဂိုႏိုေမႀထီ celestial trigonometry ႏွင့္ သခ်ၤာကၽြမ္းက်င္မွဳ။
- စၾကာ၀ဠာ ႏွင့္ ေနစၾကာ၀ဠာ အေၾကာင္း။ Universe and Solar System
- ႐ူပေဗဒ ႏွင့္ ဓါတုေဗဒ ဆိုင္ရာ အတိုင္းအတာ တစ္ခု အထိ ကၽြမ္းက်င္ နားလည္ တြက္ခ်က္ ႏိုင္မွဳမ်ား။
အေမရိကန္ အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားႏွင့္၊ ဥေရာပ ႏိုင္ငံမ်ားစြာ တြင္ ေႏြရာသီ အိမ္မ်ား Summer House မ်ားတြင္ မွန္ေျပာင္း မ်ား တပ္ဆင္ထားၾကၿပီး- မူလတန္း အဆင့္ ကေလးငယ္ မ်ား သည္ပင္- ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေခၚ စိၾတၾကယ္ Spica ကိုလည္းေကာင္း၊ ျမန္မာ အေခၚ ေမာင္ရွင္ ဆိုင္းတန္း ၾကယ္စု- Orion Belt စသည္ တို႔ကိုလည္း ေကာင္းစြာ သိထားၾကပါ၏။

စကၤာပူ လူငယ္မ်ား ႏွင့္ မိုးေကာင္းကင္ ကို စိတ္၀င္စားမွဳ
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္က- လၾကတ္ ေသာ ညတစ္ညတြင္ - စကၤာပူ ႏိုင္ငံ Science Center ႐ိွ မွန္ေျပာင္း ျဖင့္- လၾကတ္ျခင္း ကို ၾကည့္ရန္ စီစဥ္ခဲ့ၾက၏။
လၾကတ္မည့္ အခ်ိန္သည္ နံနက္ ၃-နာရီ ခန္႕ျဖစ္၏။
ထိုေန႔ေရာ ေနာက္ေန႕သည္ကား ႐ံုးပိတ္ရက္ မဟုတ္ေသာ္လည္း- ကၽြန္ေတာ့္ အေနျဖင့္- စကၤာပူ ႏိုင္ငံ နကၡတၳ အဖြဲ႕၀င္ တစ္ဦး အေနျဖင့္ ထိုပြဲကို သြားေရာက္ ခဲ့သည္မွ- စကၤာပူ ႐ိွ လူႀကီး လူငယ္မ်ား၏ စိတ္၀င္စားမွဳကို ေလးစားစြာ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရေတာ့၏။
ကၽြန္ေတာ့္တို႔ ေရာက္႐ိွသည့္ ည ၁၁-ခန္႕မွ စ၍- လၾကတ္ပံု၊ ေနၾကတ္ပံု အမ်ိဳးအစား အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အေနအထား အဆင့္ဆင့္ တို႔ကို တီဗြီ ဖန္သားျပင္ ျဖင့္ ရွင္းျပ ေနခဲ့ၿပီး ထိုအခ်ိန္ ကတည္းကပင္ လာၾကည့္သူ တစ္ေထာင္ေက်ာ္ ခန္႕႐ိွ၏။
နံနက္ ၃-နာရီခန္႕တြင္မူ- စုစုေပါင္း လာၾကည့္သူေပါင္း ၃၀၀၀ ေက်ာ္အထိပင္ ႐ိွလာ၏။
ေနာက္ေန႕ မနက္ အလုပ္သြားၾကရဦးမည့္ ႏိုင္ငံတြင္ ဤမွ် စိတ္၀င္စားမွဳ ႐ိွျခင္းကား ကၽြန္ေတာ့္ အေနျဖင့္ အင္မတန္ေလးစား ရပါေတာ့၏။
သို႔ေသာ္လည္း- အီေကြတာ ႏွင့္ ကပ္ေနေသာ စကၤာပူ ႏိုင္ငံတြင္ တစ္ႏွစ္လံုး မိုး႐ြာသြန္းေသာ ရာသီ ဥတုေၾကာင့္- ျမန္မာႏိုင္ငံကဲ့သို႔ နကၡတ္ တာရာမ်ား၊ ၾကယ္မ်ားကို ျမင္ရရန္ အသာထား၊ လျပည့္ေန႕ မွာပင္- လကို တိမ္ဖုံး ေနမွဳေၾကာင့္ ျမင္ေတြ႕ရန္ အလြန္ခက္ခဲ၏။
မည္သို႔ပင္ ဆိုေစ- ဤမွ် ထူထပ္ေနေသာ တိမ္ထု ႏွင့္ ဖြဲဖြဲက်ေနေသာ မိုးၾကားမွ ပင္- လ-ဘယ္လိုၾကတ္သည္၊ ေန ဘယ္သို႔ ၾကတ္သည္ကို စကၤာပူ လူငယ္မ်ားပင္ စိတ္၀င္တစား ေလ့လာ၍ နားလည္ ေနၾကမွာ ေလးစား စရာေကာင္းလွ၏။
သို႔ေသာ္လည္း - လၾကတ္ျခင္း ကို အျပည့္အစံု မျမင္ရမိမွာပင္- သည္းလာေသာ မိုးေၾကာင့္ အားလံုး ျပန္လာခဲ့ရပါေတာ့သည္။
ၿဂိဳဟ္တို႔ အမွန္ တကယ္ ေနာက္ျပန္သြားသည္လား၊ (ျမန္မာ တစ္ခ်ိဳ႕ အေခၚ ေဖါက္ျပန္သည္။) ေနာက္ျပန္သည္ဟု ျမင္ရသည္လား၊ ထိုျဖစ္ရပ္တို႔သည္ မည္မွ် တစ္ႀကိမ္ ျဖစ္တတ္သည္ ဆိုသည္ မ်ားကို စိတ္၀င္စားေသာ နကၡတ္ပညာရွင္ လံုး၀ မဟုတ္သည့္ စကၤာပူ စေသာ ႏိုင္ငံျခား လူငယ္တို႔ပင္ သိေနၾက ေသာ္လည္း- ထိုကိစၥမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာ တို႔၏ နားလည္ထားမွဳ တို႔ကိုမူ မည္သို႔ ေျပာရမွန္းပင္ မသိေတာ့ပါ။ 

ေကာင္းကင္ မွ ၾကယ္ နကၡတ္္ တို႕ႏွင့္ ေဗဒင္ နကၡတ္တို႔ ….
ေကာင္းကင္မွ ၾကယ္နကၡတ္တို႔ကို အမီွျပဳ၍ နကၡတ္ေဗဒင္ ပညာရပ္ ေပၚေပါက္လာသည္ မွန္ေသာ္လည္း. ေကာင္းကင္မွ နကၡတ္တို႔ ႏွင့္ ေဗဒင္မွ နကၡတ္တို႔၏ တည္ေနရာသည္ တစ္ထပ္တည္း မက်။

၃၆၀ ဒီဂရီ စက္၀ိုင္းကို ၃၀- ဒီဂရီ စီ အညီအမွ် ပိုင္းထားေသာ ေဗဒင္ ဆိုင္ရာ ရာသီစက္ ႏွင့္ ေကာင္းကင္မွ ရာသီဆိုင္ရာ၊ (ဥပမာ- သိဟ္ရာသီ ၊ ၿဗိစၧာရာသီ. စသည္တို႔မွာလည္း အတန္ ကြာျခားမွဳ ႐ိွ၏။

တစ္ဖန္- ကမာၻ႐ိွရာ ေနစၾကာ၀ဠာ ႏွင့္ အနီးဆံုး ၾကယ္တစ္လံုး ျဖစ္ေသာ- ျမန္မာတို႔ အေခၚ “စိၾတ” ဟု ေခၚေသာ စပိုက္ကာ Spica ၾကယ္ သည္ ပင္လွ်င္- အလင္းႏွစ္ ၂၆၀ ကြာေ၀း၏။ ဆိုလိုသည္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ယခု ျမင္ရေသာ “စိၾတ” ၾကယ္၏ အေနအထား ႏွင့္ တည္ေနရာ သည္ လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္ ၂၆၀ မွ အေနအထား ျဖစ္၏။ အကယ္၍ တစ္စံု တစ္ခုေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ထိုၾကယ္ႀကီး ယေန႕ ေပါက္ကြဲ ပ်က္စီးသြားသည္ ထားဦး၊ ေနာင္ အႏွစ္ ၂၆၀ အထိ တည္႐ိွသကဲ့သို႔ ျမင္ရဦးမည္ ျဖစ္၏။

ထို႕အျပင္ ေကာင္းကင္မွ အရာ၀တၳဳတို႔မွ လာေသာ အလင္းတန္းသည္ ကမာၻသို႔ ၀င္ေရာက္လာျခင္း သည္လည္း- အလင္းယိုင္မွဳေၾကာင့္- မ်က္စိျဖင့္ ေတြ႕ျမင္ရသည္က တစ္ေနရာ၊ အမွန္တကယ္ ႐ိွေနသည္က တစ္ေနရာလည္း ျဖစ္သည္ကို သိထားရမည္ ျဖစ္၏။

ဤအေၾကာင္းကို ကၽြန္ေတာ့္ ေဆာင္းပါး တစ္ပုဒ္ ျဖစ္ေသာ “ေန၀န္းနီနီ ညေနဆည္းဆာရဲ႕ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္” http://mmastronomy.blogspot.sg/2010/10/blog-post_25.html တြင္လည္း ေဖၚျပထားခဲ့ဘူး ျဖစ္၏။
ဆိုလိုသည္မွာ- ေကာင္းကင္ နကၡတ္ကို ေလ့လာေသာ အခါ- ေဗဒင္ တြက္ခ်က္မွဳ တြင္ သံုးစြဲေသာ နကၡတ္ အံသာ မ်ားႏွင့္ မကိုက္ညီေသာ အခါ- နားလည္မွဳ လြဲမွား မည္ကို မျဖစ္ေစလိုေသာ ေၾကာင့္ ရွင္းျပရျခင္း ျဖစ္၏။

ေဗဒင္ နကၡတ္တို႔ အေၾကာင္း။
၃၆၀ ဒီဂရီ စက္၀ိုင္း ႀကီးအား မိႆ၊ ၿပိႆ၊ စေသာ ရာသီမ်ား ျဖင့္ ၃၀- ဒီဂရီ စီ အညီအမွ် ပိုင္းထားေသာ တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္- ၂၇ လံုးေသာ နကၡတ္တို႔ျဖင့္လည္း အညီအမွ် တြက္ခ်က္ စိတ္ပိုင္း ထားေလရာ၊ (ျခြင္းခ်က္ ျဖစ္ေသာ အဘိဇိ နကၡတ္ ကိစၥမပါ။) နကၡတ္ တစ္လံုးလွ်င္ ၃၆၀/၂၇ = ၁၃.၃၃၃ ဒီဂရီ ႐ိွထား၏။ ဤသည္ကို ဒီဂရီ၊ မိနစ္ ျဖင့္ခ်ေရးပါက- ၁၃ ဒီဂရီ၊ ၂၀ မိနစ္ ဆိုသည္မွာ နကၡတ္ တစ္ခု ၏ အတိုင္အတာ အက်ယ္ အ၀န္း ျဖစ္သည္ ဟု ေဗဒင္ ပညာတြင္ တြက္ခ်က္ ယူဆ၏။

နကၡတ္္ တို႔ကို သံုးစြဲၾကပံု။
နကၡတ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သံုးစြဲပံုတို႔မွာလည္း မ်ားစြာ႐ိွ၏။

• လူတစ္ေယာက္ခ်င္း၏ ဇနမ စန္းတည္ရာ နကၡတ္ကို မူတည္ ေဟာေသာ စန္းယွဥ္ နကၡတ္အေဟာမ်ား၊
• သတို႔သား ႏွင့္ သတို႔သမီး - လက္ထပ္ ေပါင္းသင္းရန္ သင့္မသင့္ စစ္ေဆးေသာ နည္းစနစ္မ်ား၊
• ေဆး၀ါး ေဖၚစပ္ရန္၊ ေလာကီ အစီအရင္ လုပ္ေဆာင္ရန္ အခါေ႐ြးေသာ နည္းစနစ္မ်ား၊
• စစ္တိုက္ရန္၊ စေသာ သင့္ေတာ့္သည့္ အခါေရြးသည့္ ကိစၥမ်ား၊

စသျဖင့္ မ်ားစြာေသာ အသံုးမ်ား ႐ိွ၏။
ယခု ကၽြန္ေတာ့္ ေဆာင္းပါး အေနျဖင့္ နကၡတ္ အေၾကာင္း ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမ်ားစု မွန္ကန္ စြာ နားလည္ ထားသင့္ေသာ အခ်က္မ်ားစြာ အနက္- ထင္ရွားေသာ အခ်က္ အခ်ိဳ႕ကို ေဖၚျပေပးမည္ ျဖစ္ပါ၏။

သတို႔ သမီး ဇာတာ စန္းယွဥ္ နကၡတ္္။ 
ေရွးက်မ္းလာ အတိုင္း တိုက္႐ိုက္မီွျငမ္း ၾကေသာ္- သတို႔သားရွင္ မိဘမ်ား အေနျဖင့္ ေအာက္ပါ ဇနမ နကၡတ္ရွင္ သတို႔သမီးေလာင္းလ်ာကို ေရွာင္ၾကဥ္တတ္ၾက၏။ (မဂၤလိ ေဒါသွ် စေသာ အျခား ေသာ အခ်က္မ်ားလည္း ႐ိွေသးေသာ္လည္း- ယခု ေဆာင္းပါးတြင္ နကၡတ္ ႏွင့္ ဆိုင္သည္ကို သာ ေဖၚျပေပးပါမည္။)
၄င္းတို႔မွာ

• မူလ နကၡတ္၊
• အႆလိသ နကၡတ္၊
• ေဇ႒ နကၡတ္၊
• ၀ိသာခါ နကၡတ္၊

ေကာင္းပါၿပီ ေရွးက်မ္း တို႔၏ အေဟာကို ေလ့လာၾကပါအံ့။

မူလ- နကၡတ္။ 
မူေလာ၊ မူလ နကၡတ္ ႏွင့္ ယုေတာ၊ ယွဥ္လွ်က္၊ ဇာေတာ၊ ေမြးဖြားသူသည္၊ ဗာဟုလႅဒါရိေယာ၊ သူတစ္ပါး သားမယား အား ပစ္မွား မ်ားအံ့။

အႆလိသ နကၡတ္။
သာလိေသာ၊ အသလိႆ နကၡတ္ ႏွင့္၊ ယုေတာ၊ ယွဥ္လွ်က္၊ ဇာေတာ၊ ေမြးဖြားသူသည္၊ ဥကၠေ႒၊ စစ္ေျမျပင္ အရပ္၌၊ မတံ၊ ေသရအံ့။

ေဇ႒ နကၡတ္။
ေဇေ႒ာ၊ ေဇ႒ နကၡတ္ ႏွင့္။ ယုေတာ၊ ယွဥ္လွ်က္၊ ဇာေတာ၊ ေမြးဖြားသူသည္၊ တ႐ုေဏ၊ ငယ္႐ြယ္စဥ္ ၌၊ ရာေဇာ မင္းအႀကီးအကဲ ျဖစ္အံ့၊ မာေတာ၊ မိခင္သည္၊ ဥတၱမံ၊ ျမတ္အံ့၊ ပိတာ၊ ဖခင္သည္၊ ဟိေနာ၊ ယုတ္မာအံ့။

၀ိသာခါ နကၡတ္။
၀ါသာေခါ၊ ၀ါသာခါ နကၡတ္ ႏွင့္၊ ယုေတာ၊ ယွဥ္လွ်က္၊ ဇာေတာ၊ ေမြးဖြားသူသည္၊ ပရဒါေရာစ၊ သူတစ္ပါး သားမယားကို ပစ္မွား ေဖါက္ျပန္တတ္၏။ ဗဟု ဒုႆသဥၥ၊ ဆရာ သမား ပစ္မွား တတ္အံ့၊ ရႆကံ၊ အသက္တိုအံ့။ (ျမတ္စြာဘုရားသည္ ၀ါသာခါ နကၡတ္ ႏွင့္ စန္းယွဥ္လွ်က္ ဘြားေတာ္မူေၾကာင္း မဟာဗုဒၶ၀င္တြင္ ဆိုထားသျဖင့္- ဤအေဟာသည္ မည္မွ် သဘာ၀က် မွန္ကန္ သည္ ကို ျမင္ရပါနည္း။)

တစ္ဖန္- ဟိႏၵဴ ေရွးက်မ္း တို႔အရအားျဖင့္လည္း-
မူလ နကၡတ္ ႏွင့္ ယွဥ္လွ်က္ ေမြးဖြားသူ ေယာက္်ားသည္ ေျမျပင္ကို အုပ္စိုးသူ ျဖစ္လွ်က္- မူလ နကၡတ္ တြင္ ေမြးသူ မိန္းမသည္ကား ဖ်က္ဆီးသူ ျဖစ္အံ့ ဟု ဆိုျပန္ပါ၏။

တနည္းအားျဖင့္- ဆိုေသာ္ မူလ နကၡတ္၊ အႆလိသ နကၡတ္၊ ေဇ႒ နကၡတ္၊ ႏွင့္ ၀ိသာခါ နကၡတ္ ႏွင့္ စန္းယွဥ္လွ်က္ ေမြးလာသူ သတို႔သမီးငယ္သည္ ခင္ပြန္း ေယာက္်ား၏ မိသားစု အတြက္ ကံဆိုး မိုးေမွာင္ က်မွဳကို သယ္ေဆာင္လာသူ ျဖစ္သည္ဟု ဟိႏၵဴက်မ္းမ်ားက ဆိုထားပါ၏။ 

ထို႔ေၾကာင့္ ထိုသတို႕သမီးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အထူးယၾတာသွ်ႏၲီမ်ား ျပဳလုပ္လွ်င္ လုပ္၊ သို႔မဟုတ္- သက္ဆိုင္ရာ သတို႔သားအား ေသခ်ာစြာ ေ႐ြးခ်ယ္ရမည္ ဟု ဆိုပါ၏။
ေကာင္းပါၿပီ။

ကၽြန္ေတာ့္ ေဆာင္းပါး မ်ားစြာတို႔တြင္- ေအာက္ပါတို႔ကို ထင္ရွားစြာ ဆိုထားခဲ့၏။

• ေရွးက်မ္းတို႔အား မ်က္စိမိွတ္ ယံုၾကည္ျခင္း၊ တိုက္႐ိုက္ မီွျငမ္းတို႔ မွ ေရွာင္ၾကည္သင့္ၿပီး၊ ေရွးက်မ္းတို႔၏ ေနာက္ကြယ္ သေဘာအား - ပညာျဖင့္ စိစစ္ ရမည္ ဟု၍ လည္းေကာင္း၊
• မည္သည့္ နကၡတ္၊ မည္သည့္ ၿဂိဳဟ္၊ ကမွ် အဆိုးသက္သက္၊ အေကာင္းသက္သက္ မ႐ိွပဲ- ျဖစ္ရပ္တို႔သည္ တစ္ခုခ်င္း ေၾကာင့္ ျဖစ္မွဳ မဟုတ္ပဲ- အခ်င္းခ်င္း၊ အျပန္အလွန္၊ ဘက္စံု ေထာင့္စံု တို႔ ဆက္စပ္ ေနမွဳတို႔သာ ပံုေပၚလာျခင္း ျဖစ္ရေၾကာင္း။ (“ၿဂိဳဟ္ဆိုး၊ ၿဂိဳဟ္ေကာင္း၊ လူဆိုး၊ လူေကာင္း” ေဆာင္းပါး စသည္) 

ယခု ကိစၥတြင္လည္း- အက်ိဳးအေၾကာင္း အဆက္အစပ္ တို႔ျဖင့္- မူလ နကၡတ္ကို နမူနာ ထား၍ ေလ့လာၾကည့္ပါစို႔။

(မွတ္ခ်က္- ယခုေဆာင္းပါးတြင္ ပါ႐ိွေသာ ၾကယ္တို႔၏ ေနရာသတ္မွတ္ခ်က္သည္ ဆရာႀကီး မင္းသု၀ဏ္ ၏ မိုးေပၚမွာ ၾကယ္တစ္လံုး စာအုပ္ငယ္တြင္ ေဖၚျပခဲ့ေသာ ေဖၚျပထား ေသာ ပံုအေနအထားတို႔ႏွင့္ ႏိွဳင္းယွဥ္ေသာ္ ကြာဟမွဳ ႐ိွသည္ကို ေတြ႕ရပါမည္။)

ရာဇ မတၱမ္ က်မ္းအရ - “ရကၡေသာ နိရတိ မူလာ” ဟူ ဆိုထားသျဖင့္-  မူလ နကၡတ္အား “နိ႐ုရိတိ” အမည္႐ိွ ရကၡိဳက္ နတ္ အေနျဖင့္ အစိုးရ၏။ ၄င္းသည္ လူအမ်ားတို႔ ပ်က္စီးျခင္း၊ ေၾကာက္လန္႕ျခင္း၊ စစ္ စသည္ တို႔ကို ျဖစ္ေစသည့္ နတ္ျဖစ္၏။ 

မူလနကၡတ္ႏွင့္ စန္းယွဥ္ ေမြးေသာ ေယာက္်ားသည္ စစ္ႏွင့္ လူအမ်ားအား ေၾကာက္လန္႕ ေစျခင္းကို ျဖစ္ေစျခင္းေၾကာင့္- ထိုသူသည္ စစ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အစြမ္းသတၱိမ်ား႐ိွေနတတ္ၿပီး- အျခားအခ်က္ အလက္မ်ားကလည္း ေထာက္ပံ့ေပးပါက- စစ္ကို ေအာင္ျမင္ႏိုင္သူ ျဖစ္ေစတတ္ေသာ သေဘာ႐ိွ၏။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း- ရန္သူတို႔အား ရံွဳးနိမ့္ျခင္း ျဖစ္ေစလွ်က္- ၄င္းတို႔၏ နယ္ပယ္ကို ေအာင္ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ အေျခခံ သေဘာေၾကာင့္- ဟိႏၵဴေရွးက်မ္းတို႔က- ထိုေယာက်္ားသည္ ေျမျပင္ကို အစိုးရသူ ျဖစ္မည္ဟု ဆိုျခင္း ျဖစ္၏။

အကယ္၍- မူလနကၡတ္ ႏွင့္ ယွဥ္ေမြးေသာ အမ်ိဳးသမီး သတို႕ငယ္ကို ေလ့လာမည္ ဆိုလွ်င္- 
သူမ အေနျဖင့္ စစ္သြားတိုက္ျခင္းသည္ အရာမဟုတ္ေပ။
သို႔ေသာ္ သူမတြင္ စစ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ - ရန္သူတို႔ (မိမိ၏ ယွဥ္ၿပိဳင္ဘက္တို႔) အား ေၾကာက္လန္႔ ေစႏိုင္ေသာ သေဘာ႐ိွေန၏။

ေယာက္်ားတို႔၏ စစ္ေျမျပင္ကား- ေသြးသံျဖင့္ ပတ္သက္ေသာ၊ ကာယ အင္အားသံုးရေသာ နယ္ေျမျဖစ္ခ်ိန္တြင္ မိန္းမတို႔၏ စစ္ေျမျပင္မွာကား- ၄င္းေနထိုင္ရာ မိသားစု ျဖစ္ေတာ့၏။
လက္ခံလိုသည္ ျဖစ္ေစ၊ လက္မခံလိုသည္ ျဖစ္ေစ- မိန္းမ တစ္ေယာက္၏ အခန္းက႑သည္ အိမ္တြင္းေရး၊ အိမ္ေထာင္ေရးတြင္ အေရးႀကီး ဆိုသည့္ ကေတာ့- အိမ္ေထာင္က်သူတို႔ သိထားၿပီး ျဖစ္၏။
ကေလး တို႔အား ေမြးဖြားေပးျခင္း၊ ျပဳစု ပ်ိဳးေထာင္ေပးျခင္း မွ စတည္၍- အိမ္႐ိွ ေငြေၾကး အသံုးအစြဲ- မိဘ၊ ေဆြမ်ိဳးတို႔အား ေပးကမ္းျခင္း စသည္တို႔တြင္ အိမ္ေထာင္ရွင္မ၏ အလုပ္လုပ္ တြင္က်ယ္ရေသာ နယ္ေျမ တစ္နည္းအားျဖင့္ စစ္နယ္ေျမ ပင္ ျဖစ္ေတာ့၏။

ဤသို႔အားျဖင့္- “နိ႐ုရိတိ” နတ္၏ စြမ္းအားျဖင့္- မိသားစု၀င္မ်ား အတြက္ ပ်က္စီးျခင္း၊ စိတ္ေခ်ာက္ျခားရျခင္း တို႔ ျဖစ္ႏိုင္သည္ ယူဆလွ်က္- ေရွးဟိႏၵဴက်မ္းမ်ား အေနျဖင့္- ထို သတို႔သမီးငယ္ သည္ ခင္ပြန္း ေယာက္်ား၏ မိသားစု အတြက္ ကံဆိုး မိုးေမွာင္ က်မွဳကို သယ္ေဆာင္လာသူ ျဖစ္သည္ဟု သတ္မွတ္ထားၾကျခင္း၏ အေၾကာင္းအခ်က္ တစ္ခ်က္ ျဖစ္၏။

သို႔ေသာ္လည္း- ျပင္ပ တကယ့္ေလာကတြင္ မူလ နကၡတ္ရွင္ အမ်ိဳးသားတိုင္း စစ္သည္ေတာ္၊ စစ္ဘုရင္မ်ား မဟုတ္ၾကသလို- မူလ နကၡတ္ပိုင္ရွင္ မိန္းကေလးတိုင္းလည္း မိသားစုအား ဖ်က္ဆီးတတ္သူတို႔ မဟုတ္ၾက။
သို႕ေသာ္ ထိုအခ်က္က- သူတို႔တြင္ ပါ႐ိွေသာ ပင္ကိုယ္ထူးျခားခ်က္ ျဖစ္သည့္- ရင္ဆိုင္ ယွဥ္ၿပိဳင္ တိုက္ခိုက္ႏိုင္ေသာ အရည္အခ်င္း ႏွင့္ မဆိုင္။

လက္႐ိွေခတ္ကာလ တြင္- မိန္းကေလးမ်ားကပါ ေယာက္်ားႏွင့္ ရင္ေဘာင္တန္း စီးပြားေရး လုပ္ငန္း ေနရေသာ ကာလတြင္ - မိမိ၏ ၿပိဳင္ဘက္မ်ားကို အရံွဳးေပး၍- အိမ္တြင္းပုန္း အရည္ အခ်င္းသာ ႐ိွေသာ အိမ္ေထာင္ရွင္မ သက္သက္ တစ္ဦး ႏွင့္- အမ်ားၾကားတြင္ ဦးေဆာင္ ရင္ဆိုင္ ႏိုင္ေသာ အိမ္ေထာင္ရွင္ အမ်ိဳးသမီး တို႔အနက္ မည္သည္ကို ေခတ္က ပို၍ ေတာင္းဆို ေနပါသနည္း။

ယခင္ အခါက- လင္ေယာက္်ား ႏွင့္ ေယာကၡမ တို႔အား ၀တၱရားေက်ပြန္၍၊ သားသမီး တို႔ကို ေစာင့္ေရွာက္ေရး သက္သက္သာ တာ၀န္ယူရေသာ အိမ္ေထာင္ရွင္မသည္ လိုလားအပ္ ေသာ အခ်က္ ျဖစ္ေသာ္လည္း- ယခု ေခတ္တြင္မူ- အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ သတၱိရိွရန္၊ အရည္အခ်င္း ႐ိွရန္ လိုအပ္ ေနၿပီ ျဖစ္ေလရာ- ေခတ္ႏွင့္ ေလွ်ာ္ညီမွဳ ႐ိွရမည္ ဆိုသည္ကိုေတာ့ ေဗဒင္ ပညာရွင္သည္ သိသင့္သည္ ျဖစ္၏။

မူလ နကၡတ္ကို အေသးစိတ္ ေလ့လာမည္ ဆိုပါက အထက္ပါ ဇယားတြင္ ေဖၚျပထားသည့္ အတိုင္း ပထမပါဒ္ သည္ - နကၡတၱ သႏၶိ ေခၚ- ၿဗိစၧာရာသီ မွ အလြန္ ဓႏု ရာသီ အစပ္ေလးတြင္ တည္႐ိွ၏။

သႏၶိ ဆိုသည္မွာ တစ္ခုမွ တစ္ခု သို႔အကူးအေျပာင္း- အစပ္အၾကား ေနရာေလး ျဖစ္ရာ- ထိုကာလတြင္ အေျခအေန အေနအထား ေကာင္း ရရန္ ခက္ခဲတတ္သျဖင့္- 
ဥတု သႏၶိ ေရာဂါဖိ၊ သတိ႐ိွၾကေစ ဟု သိမ္ျဖဴ ဆရာေတာ္ႀကီးက ကၽြန္ေတာ္ ၁၁-ႏွစ္သား ခန္႕ အ႐ြယ္ အာယုေဗၺဒ ေဆးသင္တန္းတြင္ သင္ၾကားေပးခဲ့ဘူး၍။
ဆိုလိုသည္မွာ-

• ရာသီ တစ္ခုမွ တစ္ခုသို႔ အကူးအေျပာင္း၊ (ရာသီ သႏၶိ)
• နကၡတၱ တစ္ခုမွ တစ္ခုသို႔ အကူးအေျပာင္း၊ (နကၡတၱ သႏၶိ)
• တိထီ တစ္ခုမွ တစ္ခုသို႔ အကူးအေျပာင္း၊ (တိထီ သႏၶိ)

တို႔တြင္ - သတိထား ရမည္ဟု ဆိုျခင္း ျဖစ္၏။ 

ထိုသေဘာသည္- ဆည္းဆာ (၄) ခ်က္ ျဖစ္ေသာ- 

• နံနက္ခင္း ေနထြက္ ဆည္းဆာ၊
• မြန္းတည့္ ဆည္းဆာ၊
• ညေန ေန၀င္ ဆည္းဆာ၊
• ညဥ့္သန္းေခါင္ ဆည္းဆာ၊ 

ကာလ တို႔ ႐ိွရာတြင္- ေန႔ကာလ ဆည္းဆာ ၃-ခ်က္မ်ား တြင္ အပူအေအး ဓါတ္တို႔၏ အကူးအေျပာင္း စပ္ၾကားမ်ား ျဖစ္သျဖင့္- ထိုအခ်ိန္ကာလမ်ားတြင္ အိပ္စက္ျခင္း၊ ေမထုန္ျပဳျခင္း စသည္တို႔မွ ေရွာင္ၾကည္ရမည္ ဟု ပညာရိွမ်ား ဆိုထားခဲ့သည္မွာ ဤသေဘာပင္ ျဖစ္၏။

တစ္ဖန္- မူလ နကၡတ္သည္- ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေနစၾကာ၀ဠာ ႐ိွရာ မီလ္ကီးေ၀း ဂလက္ဇီ ႀကီးႏွင့္ တစ္တန္းတည္း ၾကေသာ ေနရာ ျဖစ္သည္။ ဤသည္ကို ေကာင္းကင္ အျမင္ နကၡတ္ ၾကည့္သူမ်ားလည္း ျမင္ဘူး ေတြ႕ၾကမည္ ျဖစ္၏။ မူလ နကၡတ္ ႏွင့္ ပါတ္သက္၍ ေနာင္အခ်ိန္ရလွ်င္ သီးသန္႕ ေရးစရာမ်ားစြာ လည္း ႐ိွပါသည္။

မူလ ဆိုသည္မွာ အရာအားလံုး၏ မူရင္း Oringinal၊ ေရေသာက္ျမစ္ Root စေသာ အဓိပၸါယ္မ်ား ကို ေပါင္းစပ္ထားေသာ ေ၀ါဟာရ ျဖစ္၏။ အရာအားလံုး၏ အစႏွင့္ အဆံုးတို႔သည္ တစ္ေနရာတည္းတြင္ ႐ိွ၏။ ဆိုလိုသည္မွာ- ပ်က္စီးျခင္း၊ ဖ်က္ဆီးျခင္း တို႔ႏွင့္ ျပန္လည္ အစျပဳျခင္း တို႔သည္ ထိုမူလ နကၡတ္တြင္ ျဖစ္ေနျခင္း- နကၡတ္ သခင္သည္ ႐ုပ္၀တၳဳမ်ားကို ဖ်က္ဆီးတတ္ေသာ ကိတ္ ျဖစ္ျခင္း၊ ပထမပါဒ္ (ဂလက္စီႏွင့္ တစ္တန္း တည္း ျဖစ္ေသာ ၂၄၀ ဒီဂရီ မွ ၂၄၃.၃၃ ဒီဂရီ (ဓႏု ၀ အံသာမွ- ဓႏု ၃း၂၀ အတြင္း) သည္ အင္အားသံုး လုပ္ေဆာင္မွဳ ႏွင့္ ဆိုင္ေသာ အဂၤါၿဂိဳဟ္ ပိုင္ရာ ျဖစ္ေနျခင္းသည္ ထူးျခားေသာ တိုက္ဆိုင္မွဳ ျဖစ္၏။)
လြန္စြာမ်ားျပားေသာ အခ်က္မ်ား ႐ိွသျဖင့္ ေနာင္မွ သီးသန္႔ တင္ျပေပးပါမည္။

ဆိုလိုသည္မွာ- ေသဆံုးျခင္း၊ ပ်က္စီးျခင္း၊ ဖ်က္စီးျခင္း၊ ျပန္လည္ စတင္ျခင္း၊ စတင္ ေမြးဖြားျခင္း အားလံုးတို႔သည္ မူလ နကၡတ္တြင္ ပါ႐ိွေနျခင္း ျဖစ္၏။

အထက္တြင္လည္း- “နိ႐ုရိတိ” အမည္႐ိွ ရကၡိဳက္ နတ္ အေနျဖင့္ မူလ နကၡတ္အား အုပ္စိုးျခင္း၊ သႏၶိသေဘာ ျဖစ္ျခင္း တို႔ကို တင္ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္၏။

ထိုထိုေသာ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္- ေရွးက်မ္းမ်ားက- ဤနကၡတ္ ျဖင့္ေမြးသူ ေယာက္်ားသည္- စစ္ေျမျပင္ကို ေအာင္ႏိုင္သူျဖစ္ၿပီး၊ ဤနကၡတ္ ျဖင့္ေမြးသူ မိန္းမ သည္ ဖ်က္ဆီးသူ ျဖစ္မည္ ဟု ဆိုရျခင္း ျဖစ္၏။

မိုးတား ၏ အျမင္အားျဖင့္မူ- မူလ နကၡတ္ ႏွင့္ ယွဥ္၍ ေမြးေသာ မိန္းကေလး ပင္ ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း ေအာက္ပါ အေနအထားမ်ား ျဖင့္ မကိုက္ညီပါက- ဖ်က္ဆီးသူ မိန္းကေလး မျဖစ္္ႏိုင္ေခ်။

• (၁) မူလ နကၡတ္ ပထမ ပါဒ္ ျဖစ္ေသာ အဂၤါ တြင္ စန္းယွဥ္ျခင္း သာ ျဖစ္ျခင္း၊
• (၂) ဘြားဇာတာတြင္ အဂၤါသည္ ၆-တန္႔၊ ၈-တန္႔၊ ၁၂-တန္႔ သခင္ ျဖစ္ေနေသာ ၿဗိစၧာလဂ္၊ ကန္လဂ္၊ ၿပိႆလဂ္ ျဖစ္ေနျခင္း။
• (၃) အထက္ပါ အခ်က္ ၁-ေရာ ၂-ျဖင့္သာ ကိုက္ညီသည္သာ မက- အဂၤါ၏ ရပ္တည္႐ာ လဂ္ အံသာသည္ လဂ္ အံသာ မွ ေန၍ ကြာေ၀ျခင္း၊ (သို႔မဟုတ္) အဂၤါသည္ ဇာတာရွင္၏ ၉-တန္႔ ဘာ၀ ၃-တန္႔ ဘာ၀ တို႔ကို ဖ်က္ဆီးထားျခင္း။

ထိုသို႔ေသာ အခ်က္ ၃-အထိ တိုက္ဆိုင္ေနလွ်င္ေသာ္မွ- ၾကာသပေတး စေသာ ေကာင္းျမတ္သည့္ ၿဂိဳဟ္မ်ားသည္ ဇာတာရွင္အား ေထာက္ပံ့ျခင္း ႐ိွေနပါက- ထင္ရွားေသာ ဖ်က္ဆီးျခင္း ကို ေတြ႕ရမည္ မဟုတ္ေခ်။
ထိုသို႔ ေတြ႕ရေသာ္မွ- ယခင္ေခတ္မ်ားကဲ့သို႔ ေယာက်္ားေလး မိဘအိမ္ေပၚသို႔ မိန္းကေလးကို ေခၚတင္ခဲ့ေသာ ေခတ္မဟုတ္ပဲ- မိဘ ႏွင့္ ခြဲ၍ သီးသန္႔ ေနပါကလည္း ထိုသို႔ ေသာ ျပႆနာမ်ား ႐ိွလာမည္ မဟုတ္ပါေပ။
နကၡတ္္ပညာ ႏွင့္ ပတ္သက္၍-

ေရွးက်မ္းလာေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ၊ အရပ္ေျပာေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ- အျမင္ နကၡတ္တြင္ လည္းေကာင္း၊ အေဟာ နကၡတ္ ပညာမ်ားတြင္ လည္းေကာင္း သဘာ၀ မက်ေသာ နားလည္မွဳ မ်ား ပေပ်ာက္၍- စစ္မွန္စြာ - နားလည္ ေသာ နကၡတ္ပညာရွင္ စစ္စစ္မ်ား ျမန္မာ့ ေျမေပၚတြင္ ေပၚထြန္း ႏိုင္မည္က အတိုင္းထက္ အလြန္ ၀မ္းသာရမည္ ျဖစ္၏။

ထို႕အျပင္ နကၡတ္ႏွင့္ ေဗဒင္သည္ ဘုရား မေထာက္ခံေသာ ပညာ ဟု၍- စြပ္စြဲ ေျပာဆို ေဟာေျပာ ေနသူမ်ား အေနျဖင့္ မွန္ကန္စြာ နားလည္ ေစလိုပါေစ ဆုေတာင္းယင္း ဤေဆာင္းပါး ကို အဆံုးသတ္ လိုက္ရပါသည္။

အားလံုး ခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစ။
ႏ်ဴမာန္ (မိုးတား)